Grondstoffen - Beleggers Academy

Investeren in grondstoffen?

Grondstoffen (commodities) zijn natuurlijke hulpbronnen die wereldwijd verbouwd of gewonnen worden. Zij spelen een rol bij alle productieprocessen en vormen daarmee de spil van de wereldeconomie. Consumenten en producenten vinden elkaar op de grondstoffenmarkt, waar zij kopen en verkopen.

Het marktmechanisme en daarmee de grondstofprijzen worden gestuurd door vraag- en aanbodfactoren (en bijbehorende onzekerheden). Elke grondstof heeft zijn eigen, duidelijk afgebakende markt. De vraag- en aanbodfactoren zijn bijvoorbeeld voor tarwe heel anders dan voor ruwe olie, wat betekent dat de correlatie tussen de diverse grondstoffen doorgaans gering is. Vanwege deze belangrijke rol en de specifieke kenmerken van de grondstoffenmarkten zijn grondstoffen een beleggingscategorie die reële waarde aan uw effectenportefeuille kan toevoegen.

Voordelen van investeren in grondstoffen?

Investeren in grondstoffen zorgt voor diversificatie binnen de totale beleggingsportefeuille, aangezien ook de correlatie met andere beleggingscategorieën zoals aandelen en obligaties over het algemeen laag is, met uitzondering van specifieke grondstof-gerelateerde aandelen.

Ze worden daarentegen wel gekenmerkt door een hoge volatiliteit, maar zijn niet erg gevoelig voor inflatie. Ze blijven met andere woorden hun waarde behouden.

ABN AMRO hanteert vier soorten grondstoffen namelijk: energie (Bijv. ruwe olie), basismetalen (Bijv. koper), edelmetalen (Bijv. goud) en agrarisch (Bijv. tarwe). Beleggen in grondstoffen kan op verschillende manieren: fysiek, via futures (termijncontracten) of indirect. Wat alle grondstoffen met elkaar gemeen hebben, is dat er geen rente of dividend wordt uitgekeerd. Alle veranderingen in de waarde van een grondstoffenpositie vloeien voort uit de prijsontwikkeling van de onderliggende grondstoffen (en schommelingen in de wisselkoers). Voor de particuliere belegger is indirect beleggen in grondstoffen, door bijvoorbeeld het aankopen van een ETF (Tracker) of een beleggingsfonds dat in grondstof-futures belegt, de meest aangewezen oplossing

Algemene kenmerken van indirect beleggen in grondstoffen

Standaardisatie:
Grondstoffen worden in standaardhoeveelheden verhandeld, tegen een vooraf vastgestelde kwaliteit (maar niet altijd mogelijk).
Looptijd:
Geen vaste looptijd.
Termijncontracten:
Termijncontracten, of futurescontracten, in grondstoffen zijn contracten waarbij vooraf werd vastgelegd hoeveel u van een bepaalde grondstof geleverd krijgt of wanneer u die grondstof geleverd krijgt. Ze bestaan per grondstof en met verschillende looptijden. U kunt deze contracten kopen en verkopen op een speciale beurs, namelijk de termijnmarkt.
Backwardation & contango:
Termijncontracten lopen op verschillende momenten af. De afloopdatum is de datum waarop u de grondstoffen geleverd krijgt of moet leveren. Termijncontracten met een andere afloopdatum kunnen verschillende prijzen hebben. Is de prijs voor een termijncontract dat sneller afloopt lager dan voor een termijncontract met een langere afloopdatum? Dan noemen we dit contango, wat veroorzaakt wordt door kosten voor opslag, kosten voor verzekering en financiering en de onzekerheid over de voorraad van die grondstoffen voor de toekomst. Is de prijs van een termijncontract dat snel afloopt hoger dan de prijs van een termijncontract met een latere afloopdatum? Dan noemen we dit backwardation, wat dus het omgekeerd van contango is. Dit kan komen door bijvoorbeeld gebrek aan die grondstof, veel vraag van bedrijven om die grondstof meteen te verkrijgen of veel beleggers die denken dat er in de toekomst minder vraag zal zijn naar die grondstof of dat er in de toekomst geen gebrek meer aan is.
Doorrollen:
U kunt voorkomen dat u de grondstoffen ook echt krijgt of moet leveren door uw termijncontract te verkopen. Dit door een nieuw termijncontract met een latere afloopdatum voor dezelfde grondstof aan te gaan. Dit betekent dat u het contract dat binnenkort afloopt, verkoopt en meteen een nieuw contract koopt, dat langer loopt, wat doorrollen genoemd wordt. Bij backwardation zal het nieuwe contract goedkoper zijn. Bij contango zal het net duurder zijn.

Beleggen in goud of edele metalen

Edele metalen zijn pure metaalelementen. Ze worden gebruikt in de luchtvaart en de ruimtevaart, in de medische technologie en in bijvoorbeeld mobiele telefoons en laptops. Wilt u beleggen in edele metalen, dan kunt u beleggen in goud, zilver en platina. De actuele waarde hangt af van de koers en de wisselkoers waarin het edele metaal wordt genoteerd. Wanneer het economisch minder gaat of (geo)politieke risico’s groter worden, grijpen beleggers vaak terug naar goud, als zogenaamde ‘safe haven’.

Beleggen in goud kan op vier manieren:

Aankoop van goudstaven of goudmunten. Het goud wordt bij een financiële instelling in een kluis bewaard. Binnen ABN AMRO Private Banking België bieden we deze oplossing echter niet aan.
Aankoop van een goudbeleggingsfonds. U investeert onrechtstreeks in goud en er moet dus niets in een kluis bewaard worden.
Aankoop in aandelen van goudmijnen. Deze volgen meestal de koers van het goud, maar kunnen ook heel volatiel zijn.
Aankoop van afgeleide producten (ETC). De ETC koopt fysiek goud aan en bewaren dit voor u in kluizen; dit goud dient als onderpand voor uw belegging. U participeert vervolgens 1-op-1 in de evolutie van goud.

Algemene kenmerken goud of edele metalen

Bescherming tegen inflatie:
Goud biedt bescherming tegen inflatie (op lange termijn zou goud zijn waarde in reële termen behouden).
Correlatie:
Goud is een niet-gecorreleerd actief. De prijs van goud evolueert niet zoals de waarde van traditionele activacategorieën (aandelen, obligaties), waardoor het een plaats kan innemen in een goed gediversifieerde portefeuille.

Indirect beleggen in grondstoffen: de risico’s

Hieronder hebben we de belangrijkste risico’s van het indirect investeren in vastgoed nog even voor u opgesomd:

Volatiliteitsrisico:
Het rendement op grondstoffen (incl. goud) is doorgaans zeer volatiel en hangt af van een groot aantal factoren zoals de wereldvraag naar een bepaalde grondstof, de wereldwijde economische conjunctuur, geopolitieke problemen, enz. Deze factoren kunnen de koersen sterk beïnvloeden.
Liquiditeitsrisico:
Voor sommige grondstoffen is de markt niet groot en zijn de verhandelde volumes laag. Dit impliceert een groter liquiditeitsrisico.
Marktrisico:
Indien men niet rechtstreeks investeert in grondstoffen, maar hiervoor futures gebruikt, is de onderliggende waarde moeilijk te voorspellen.
Tegenpartijrisico:
Omdat een indirecte belegging in grondstoffen soms gebruikmaakt van afgeleide producten, is het mogelijk dat de tegenpartij haar verplichting niet kan nakomen.
Wisselkoersrisico:
De prijs van grondstoffen (waaronder ook de prijs van goud) wordt op de wereldmarkten meestal vastgesteld in US Dollar. Voor een Europese belegger hebben schommelingen van deze valuta dus een (additionele) invloed op de waarde van zijn posities.

Kosten & Belastingen op indirect beleggen in grondstoffen

Taks op beursverrichtingen (TOB):
Belasting die van toepassing is op grondstoffen op de secundaire markt. De beurstaks is afhankelijk van het type product dat u aan- of verkoopt.
Makelaarsloon:
De kost om orders uit te voeren op de secundaire markt.
Bewaarloon:
De kost van bewaring van uw aandeel op een effectenrekening.
Roerende voorheffing op dividenden:
Enkel van toepassing op ETC’s die dividenden uitkeren. U moet roerende voorheffing betalen op uw ontvangen dividenden in België. Bij dividenden van ETC’s van buitenlandse bedrijven wordt u eerst belast in het land van herkomst en vervolgens in België. Een gedeelte kan teruggeëist worden bij landen waarmee België een belastingverdrag heeft afgesloten.